Zakres informacji meteorologicznych nie jest kompletny bez podania przewidzianego poziomu ciśnienia atmosferycznego na konkretny dzień. Istotność tego elementu wynika z faktu, że ciśnienie atmosferyczne i jego fluktuacje mają znaczący wpływ na stan zdrowia ludzi, ich fizyczne i psychiczne samopoczucie oraz postępowanie, co pośrednio wpływa na jakość ich życia. W tym artykule zaprezentujemy wpływ ciśnienia atmosferycznego i warunków pogodowych na ludzi oraz pokażemy strategie radzenia sobie z obniżeniem i podwyższeniem ciśnienia.
Ciśnienie atmosferyczne, często nazywane barycznym, to rezultat nacisku atmosfery ziemskiej na powierzchnię naszej planety. Jest ono wyrażane zazwyczaj w jednostkach zwanych hektopaskalami (hPa) i określa nacisk słupa powietrza na jednostkę powierzchni Ziemi o wielkości 1 cm2. Pomiaru tego ciśnienia dokonuje się najczęściej za pomocą instrumentu zwane barometrem lub, gdy potrzeba bardziej precyzyjnych danych — mikrobarometrem.
Nie ma nic niepokojącego w prawidłowym ciśnieniu atmosferycznym, które wynosi 1013,25 hPa przy założeniu temperatury 0°C i lokalizacji na 45° równoleżników. Problem pojawia się, gdy następują zmiany ciśnienia atmosferycznego o 2 do 4 hPa w ciągu tylko trzech godzin lub gdy te zmiany wynoszą 10 hPa w skali całego dnia. Warto dodać, że dużymi zmianami zaczyna się mówić po przekroczeniu wartości 8 hPa na dobę.
Wartości ciśnienia atmosferycznego mogą ulegać zmianom pod wpływem różnych czynników, takich jak wysokość nad poziomem morza, temperatura i wilgotność powietrza czy prędkość wiatru. Wyższa temperatura powoduje lżejsze powietrze, co skutkuje niższym ciśnieniem atmosferycznym i mniejszą ilością tlenu w powietrzu. Z drugiej strony, wyższa wysokość nad poziomem morza powoduje spadek ciśnienia ze względu na zmniejszającą się gęstość powietrza. Ciśnienie atmosferyczne wzrasta, gdy obniża się temperatura powietrza, wysokość nad poziomem morza i wilgotność powietrza. Podobnie, kiedy te czynniki wzrastają, wartość ciśnienia spada.
Meteorologia bada charakter zmian ciśnienia i ich rozmiar, nazywany tendencją baryczną. Może ona być negatywna, co oznacza spadek ciśnienia i zapowiada pogorszenie warunków atmosferycznych lub pozytywna, ze wzrostem ciśnienia i prognozowaną poprawą pogody.
Polska leży w umiarkowanej szerokości geograficznej, dlatego doświadcza nieregularnych zmian ciśnienia atmosferycznego o dużej amplitudzie. Jest to związane z układem barycznym, który może być niski (niż baryczny) lub wysoki (wyż baryczny). Największe zmiany ciśnienia w Polsce obserwujemy podczas przełomu jesieni i zimy.