Krypton (Kr) – niezwykłe właściwości i zastosowanie jednego z najrzadszych gazów szlachetnych na Ziemi

Nietuzinkowy pierwiastek jakim jest Krypton (Kr), znany również jako fikcyjna ojczyzna Supermana, to jeden z najmniej występujących gazów na naszej planecie. Chociaż jego praktyczne zastosowania są minimalne, to jednak zapisał się w popkulturze jako miejsce pochodzenia niezwyciężonego bohatera komiksu. W rzeczywistości, twórcy tej opowieści czerpali inspirację z pierwiastka o tak nietypowej nazwie, który paradoksalnie posiadł swoje unikalne „supermoce”.

Krypton jest uważany za bliskiego krewnego innych gazów szlachetnych – neonu, argonu i ksenonu. Są to pierwiastki z 18 grupy tablicy Mendelejewa, które tworzą nietypowe cząsteczki jednoatomowe. Odkrycie kryptonu miało miejsce w 1898 roku dzięki brytyjskim chemikom Williamowi Ramsayowi i Morrisowi Traversowi. Początkowo, ich celem było wyizolowanie argonu z powietrza w nadziei na znalezienie jeszcze lżejszego pierwiastka, który pozwoliłby uzupełnić lukę w układzie okresowym. Jednak z powodu błędu wynikającego z nadmiernego zapału, otrzymali 25 cm3 gazu o znacznie większej gęstości. Po analizie spektrum tego gazu okazało się, że jest to zupełnie nowy pierwiastek chemiczny, który nazwali kryptonem (od greckiego „kryptos”, co oznacza „ukryty”).

Interesującym faktem jest, że dzięki wspólnej pracy Ramsaya i Traversa udało się zidentyfikować i opisać również ksenon oraz neon. Ramsay za swoje odkrycie argonu został doceniony Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki w 1904 roku. W 1960 roku Międzynarodowe Biuro Miar i Wag zdecydowało się na zmianę oficjalnej definicji jednego metra na 1,650,763.73 fali światła emitowanego przez izotop krypton-86. Jednak po 23 latach dokonano ponownej redefinicji podstawowej jednostki miary, bazując tym razem na dystansie przebytym przez światło w warunkach próżni.