Nerwica lękowa to schorzenie polegające na dysfunkcjonalności organizmu, której źródła nie można powiązać z konkretnymi zmianami organicznymi. Często jest ona wynikiem ekstremalnego stresu czy traumatycznego zdarzenia. Dominującym objawem tej dolegliwości jest silne i często bezpodstawne poczucie lęku, które bywa trudne do opanowania. Lęk ten może pojawić się nagle, w formie ataku paniki, może być uogólniony i utrzymywać się przez długi okres czasu, albo zaś może przekształcić się w fobię. Inne symptomy nerwicy lękowej to m.in.: kołatanie serca, niepokój, duszności, problemy ze snem, zawroty głowy czy drżenie rąk. Właściwe leczenie nerwicy lękowej opiera się przede wszystkim na psychoterapii. Dodatkowo stosowane są także leki uspokajające oraz antydepresanty.
Nerwica lękowa może przyjmować różne formy, jednak wszystkie łączy dominujący objaw w postaci poczucia lęku. Oprócz tego mogą występować takie objawy somatyczne jak: niedowłady, zaburzenia wzroku czy innych narządów zmysłu, duszność czy też ucisk w klatce piersiowej. Do innych symptomów należą: ból w różnych rejonach ciała (głównie głowa, żołądek lub klatka piersiowa), zawroty głowy, drgawki, kołatanie serca, nadmierne pocenie się i wiele innych. Osoba z nerwicą charakteryzuje się prawidłowym odbieraniem rzeczywistości, choć często zdaje sobie sprawę z irracjonalności swojego lęku. Sama nerwica nie jest chorobą psychiczną, ale zaburzeniem.
Nerwica lękowa może przyjmować wiele postaci, a najczęściej występującymi z nich są: fobie, ciężka reakcja na stres, zaburzenia adaptacyjne, zaburzenia o charakterze somatycznym oraz zaburzenia dysocjacyjne. Jest to choroba przewlekła, często nawracająca w odpowiedzi na konkretne sytuacje życiowe.
Przyczyny nerwicy lękowej są wielorakie i mogą leżeć zarówno w genach, czynnikach psychologicznych, jak i biologicznych. Często nerwicę obserwuje się u bliskich krewnych, co sugeruje genetyczne podłoże tej dolegliwości. Jednakże większość naukowców za spustowy czynnik wywołujący nerwicę uznaje traumatyczną sytuację życiową lub nieuświadomiony konflikt wewnętrzny, często pochodzący z okresu dzieciństwa. Do czynników zwiększających ryzyko zachorowania na nerwicę lękową zalicza się: urazy doznane we wczesnym dzieciństwie, brak odpowiedniej opieki rodzicielskiej, nierozwiązane konflikty wewnętrzne, uzależnienia, funkcjonowanie w patologicznych systemach społecznych oraz pewne cechy osobowości, zwłaszcza tzw. osobowość anankastyczną.
Warto również podkreślić, że na rozwój zaburzeń nerwicowych mogą wpływać niektóre choroby przewlekłe, takie jak: nowotwory, zaburzenia układu ruchu czy urazy. Mogą one powodować występowanie nagłego lub przewlekłego stresu, a także – jeśli trwają wystarczająco długo – mogą wpływać na zmiany w osobowości. Wśród chorób endokrynologicznych, które mogą prowadzić do zachorowania na nerwicę, można wymienić m.in.: nadczynność tarczycy (poprzez podwyższony poziom hormonów tarczycy) oraz guza chromochłonnego nadnerczy (poprzez podwyższony poziom kortyzolu – hormonu stresu).