Lęk separacyjny, odczuwany przez dorosłych, to psychiczne zaburzenie charakteryzujące się uczuciem niepokoju wywołanym przez konieczność rozstania z kimś bliskim. Towarzyszące temu lękowi objawy fizyczne mogą obejmować ból brzucha lub głowy, a nawet nudności prowadzące do wymiotów. W artykule omówimy kwestię tego, kto jest najbardziej podatny na tę formę lęku, jakie są jego przyczyny oraz jak przebiega proces leczenia.
Lęk separacyjny, zwany także SAD (Separation Anxiety Disorder), to jedno z rodzajów zaburzeń lękowych. Jest on często spotykany u dzieci na poziomie przedszkolnym, gdzie stanowi naturalną część ich rozwoju. Niemniej jednak, może być również diagnozowany u ludzi dorosłych, co wtedy określane jest mianem patologicznego lęku.
Charakterystyczną cechą SAD jest występowanie nieproporcjonalnego strachu w momencie rozstania z osobą bliską. Lęk ten może być dopełniony różnego rodzaju symptomami fizycznymi wywołanymi stresem. Zaburzenie to zostało sklasyfikowane w systemach diagnostyki psychicznej Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego oraz w International Classification of Diseases (ICD-10, F93.0).
Lęk separacyjny jest najbardziej rozpowszechniony wśród małych dzieci, szczególnie tych pomiędzy 7. miesiącem a 2. rokiem życia. W tym czasie jest on związany z etapem rozwoju dziecka oraz jego zdolnością do postrzegania stałości rzeczy i ludzi. Innymi słowy, dziecko zdaje sobie sprawę, że choć osoba bliska zniknęła z jego widoku, nadal istnieje – stąd wynika jego niepokój i potrzeba powrotu tej osoby. Długość trwania lęku separacyjnego zwykle zależy od indywidualnych cech osobowości danego dziecka, chociaż zazwyczaj negatywne reakcje na rozstanie ustępują do 3.-4. roku życia.
Niestety, czasami zaburzenie to może nabierać formy patologicznej. Szacuje się, że problem ten dotyka nawet 3-4% dzieci szkolnych, 10% młodzieży [1] oraz 6,6% dorosłych [2]. Lęk separacyjny u dorosłych może być wynikiem przedłużenia symptomów z okresu dzieciństwa, ale często pierwsze oznaki pojawiają się dopiero po osiągnięciu pełnoletności.